Rusiya-Ukrayna müharibəsində tərəflər yeni döyüş taktikasına keçdiyindən, Ukryananın yeni növ döyüş silahlarına, daha dəqiq desək uzaq məsafədən hədəfləri məhv edən silahlara ciddi ehtiyacı var.
“Defense Express” informasiya və konsaltinq şirkətinin direktoru, hərbi ekspert Sergey Zqurets UNIAN-a müsahibəsində deyib.
ABŞ-ın “Lend-Lease” proqramı çərçivəsində Ukraynanın daha çox hansı növ silahlara ehtiyac olduğuna aydınlıq gətirən hərbi ekspert deyib ki, indiyədək təhvil verilən silahlar 2-5 km məsafədəki taktiki toqquşmaların diapazonunda istifadə edilən cəbhə silahlarıdır: "İndi isə biz ehtiyacların fərqli formatına keçirik. Bu gün belə bir anlayış var ki, biz yaxın döyüş “stansiyasından” böyük məsafələrə keçməliyik. Artilleriyadan danışanda bizə 50 km məsafədəki hədəfləri məhv etməyə zəmanət verilən silahalra ehtiyac var. Yaxşı olardı ki, raket sistemlərimiz 75 km yox, 100-150 kilometr məsafədə hədəfi vursun. Bundan əlavə, rusların hava məkanımıza uçmaq istəyini dəf etmək üçün müasir hava hücumundan müdafiə sistemlərinə ehtiyacımız var. Onda sərhədlərimizə yaxınlaşan təyyarələri vura bilərik", - Zqurets eyd edib.
Hərbi ekspert hesab edir ki, Ukraynaya istismar müddəti çıxan sovet texnologiyası əsasında hazırlanan silahları verməkdənsə, NATO-nun müasir silahlarına keçid daha effektivdir: "Düzdür, sovet texnologiya modellərindən keçid mərhələsi üçün istifadəyə yararlıdır. Çünki bu silahlar və sistemlər Ukrayna ordusuna yaxşı məlumdur".
ABŞ-dan alınacaq yeni silahlara gəldikdə hərbi ekspert qeyd edib ki, bunlar Ukrayna üçün yüksək sürətli ola bilər: "Digər tərəfdən isə ABŞ-ın Rusiya ordusuna daha effektiv zərbə vurmağa imkan verən bu cür silahları ötürməyə hazır olmasından asılı olacaq".
Hərbi ekspert hesab edir ki, hazırda mövcud olan silahlarla rus ordusunu Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərdən çıxarmaq mümkün deyil: "Bunu həm amerikalılar, həm də avropalılar artıq dərk ediblər. Ona görə də artilleriya, tank və təyyarələrdən danışmaq Ukraynanın milli ehtiyaclarının ödənilməsinin bir hissəsidir.
Amma Ukraynanın silah gözləmək üçün bir ili yoxdur. Ukraynanın həm hakimiyyət orqanları, həm də ictimaiyyəti dəfələrlə səmanın bağlanmasının və ya bizə təyyarələrin verilməsinin vacibliyini vurğulayıblar.
Təyyarələrdən danışarkən, onlar düşmən qanadlı raketlərinə qarşı mübarizədə hava məkanının sürətlə bağlanmasının elementidir. Qırıcıların funksiyalarından biri də qarşı tərəfin təyyarələrini və raketlərini dəf etmək və məhv etməkdir.
Ukrayna tərəfi Amerika tərəfindən həm F-16, həm F-15, həm də A-10 Thunderbolt təyyarələrini əldə etmək imkanını istəyib ki, onlar da hücum təyyarələridir və kifayət qədər tez mənimsənilə bilər. Bu təkliflər müzakirə oluna bilər. Amma təəssüf ki, bu məsələ tez həyata keçirilməyəcək.
Bu halda, göstərici Polşa təyyarələrinin tarixinin bir aydan artıq mövcud olmasıdır. Amma indiyə qədər vəziyyət dəyişməyib. Polşa ABŞ-ın F-16 təyyarələri ilə kompensasiya edəcəyi təqdirdə iyirmi MiQ-29 təyyarəsini Ukraynaya təhvil verməyi təklif edib. Bununla belə, amerikalıların belə sayda əlavə F-16-ları yox idi. Və hələ də yoxdur.
Hələlik son müsbət nümunə hava hücumundan müdafiə potensialını artıracaq digər vasitələrin ötürülməsidir".
Rusların son dövrlərdə Ukrayna hava məkanının dərinliyinə daxil olmadan havadan zərbələri endirməsinə aydınlıq gəritən hərbi ekspert deyib ki, Rusiya Tu-95 və ya Tu-160 qırıcıları tərəfindən hazırlanmış qanadlı raketləri hava məkanımıza daxil olmadan atır.
"Həmin təyyarələr Belarus, Krım və Rusiya Federasiyasının şərq sərhədlərindəki kurortlarından hər gün 100-150 uçuş edir. 30-50 uçuşda obyektlərə raket və ya bomba zərbələri endirmək cəhdi edilir", - o bildirib.
Bununla belə ekspert onu da əlavə edib ki, əvvəllər Kiyevə uçan o təyyarələr indi uçmur: "Çünki onlar Ukrayna ərazisində məhz bizim təyyarələrin və hava hücumundan müdafiənin olması səbəbindən böyük əraziləri keçməkdən qorxurlar. İndi onlar "at və qaç" taktikasına üstünlük verirlər. Onlar Ukraynaya uçmaqdan qorxurlar. Bu bizim müdafiəmizin elementlərindən biridir. Ona görə də biz hava hücumundan müdafiə sistemlərinin sayını artırmağı xahiş edirik".
Hərbi ekspert hesab edir ki, Rusiya müasir silahlardan istifadəni getdikcə azaldırlar və bunun da səbəbi müasir model silahlar tükəndiyindən qənaət etməyə başlayıblar: "Əgər təcavüzün ilk günlərində Rusiya tərəfi “İskəndər”, “Kalibr” kimi xeyli sayda müasir raketlərdən istifadə edirdisə, indi tədricən aşağı dəqiqliyə malik “Toçka-U”-dan istifadəyə keçir. Rusiya köhnəlmiş X-59 raketləri olan təyyarələrdən də istifadə edir və ya təyyarədaşıyanlardan atılan pilotsuz hərbi sursatlardan istifadə edir. Ümumi mənzərə rusların müasir modellərə qənaət etməyə başladığını və ya ehtiyatlarının tükəndiyini göstərir. Rusiyanın döyüş sursatını döyüş əməliyyatlarının digər mərhələlərinə təxirə salması da mümkündür".
Ruslar ən son hipersəsli “Kinjal” raketlərindən istifadəsinə gəldikdə ekspert deyib ki, bundan sursat anbarlarına qarşı istifadə olunub.
"Bu, MiQ-31 təyyarədaşıyıcısına bağlı ballistik "İskəndər"dir. Təyyarənin və raketin sürətinin birləşməsi ilk hissələrdə məhz bu hipersəsi təmin edir və saniyədə 6 min metr uçur. Bu, 2 min kilometrədək uçur. Belə bir raketin döyüşdə istifadəsi ilk nümunə idi. Əvvəllər ruslar bu sistemdən istifadə etməyiblər.
Səbəb isə birincisi, qorxutmaq məqsədi daşıyırdı. İkincisi, biz bu modelin imkanlarını sınamağa çalışırdılar. Üçüncüsü, bu silah növünün reklamını təşkil etmək idi.
Ancaq indiyə qədər cəmi on daşıyıcı var - MiQ-31, görünür, onlardan biri qəzaya uğrayıb. Digər qırıcılar hələ bu raket üçün uyğunlaşdırılmayıb. Beləliklə, mən hesab edirəm ki, bu kompleksdən istifadə kifayət qədər məhdud olacaq.
Hipersəs raketlərinə qarşı mübarizə apara bilən raket əleyhinə müdafiə sistemləri Ukraynada da yaradılmalıdır".
Döyüşlər başladığı müddətdən Ukrayna sərhəddinə yığılmış rus ordusuna məxsus hərbi texnikanın ən azı 20%-nin məhv edildiyini qeyd edən ekspert bildirib ki, biz bir ayda Rusiyanın bir neçə müharibədə itirdiyindən daha çox məhv etdik: "Yəni biz bir ay ərzində Rusiyanın iki çeçen müharibəsində və Suriyadakı müharibədə itirdiyindən daha çox təyyarə və digər texnikanı vurduq. SSRİ dövründə Əfqanıstanda itirdiyi təyyarədən çox təyyarəsini məhv etmişik".
